De eerste concepten rond reststromen in Limburg (B)

In het najaar van 2020 werden verschillende Limburgse bedrijven geselecteerd om deel te nemen aan een online bootcamp. Missie? Het ontwikkelen van originele concepten voor valorisatie op basis van uitdagingen die specifiek zijn voor hun activiteiten of sector.

  • Veldeman Bedding: producent van hoogwaardige slaapsystemen wil nog verder vooruitlopen op de verplichtingen die gepaard gaan met de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid en die voorschrijft dat de producenten de afgedankte matrassen moeten terugnemen. Wat kan er met afgedankte matrassen?
  • BelOrta: de grootste coöperatieve groente- en fruitveiling van België (fusie van Mechelse Veilingen, Coöbra en Veiling Borgloon) en Europees marktleider, worstelt met een reststroom aan houten fruitkistjes die moeilijk te recycleren zijn omwille van de mix aan materialen waaruit ze zijn gemaakt.
  • Diresco: producent van kwartscomposietplaten voor onder meer keukentabletten verliest tijden het productieproces heel wat materiaal. Zo blijft er heel wat mengsel hangen in de machines (500 ton per jaar) en bij het polijsten van de platen komt ook nog eens 7.000 ton per jaar vrij. Een hele uitdaging.
  • Carmans BT: spitst zich toe op het recycleren en reinigen van alle mogelijke verontreinigde gronden en afvalstoffen en verwerkt deze gerecycleerde secundaire grondstof in haar Blueblocks. Deze grote betonblokken zouden nog verbeterd kunnen worden op het vlak van trekkracht om scheurtjes of afbrokkelen tegen te gaan.
  • Act&Sorb: een snelgroeiende, innovatieve start-up, gebaseerd op een unieke recyclingoplossing die het groeiende probleem van niet-recycleerbaar MDF-afval aanpakt. De biochar kan veel vormen en toepassingen kennen, maar zou het ook bruikbaar zijn voor groendaken bijvoorbeeld…
  • C-mine organiseert elk jaar wel een grote tentoonstelling, vaak internationale producties, gecombineerd met kleinere expo’s… De reststroom aan scenografisch en productioneel materiaal na afloop, moet beter, dus dat moet grondig tegen het licht gehouden worden. Hiervoor wordt ook de expertise van decorbouwer Deusjevoo in betrokken, als KMO zijn ze actief in standenbouw en interieurontwerp voor televisiestudio’s, tentoonstellingen, evenementen.

De aan deze bedrijven voorgestelde werkmethode tijdens de bootcamp, is gebaseerd op de vorming van multidisciplinaire teams, bestaande uit studenten Chemie (UCLL) en enkele Professionele Bachelors (van Bedrijfsmanagement tot zelfs kleuteronderwijs, UCLL), onder leiding van professionele ontwerpers als Birgitt Deckers, Stan Maes, Frederik Delbart, Roel Vandebeek en Frederik Deschuytter en met de occasionele inbreng van deskundigen op het gebied van technologie en bedrijfsontwikkeling.

©Yellow Window, facilitator of the Wanderful.stream bootcamp

Teams die zich hebben onderscheiden tijdens een 3-daagse cursus met design thinking-tools en -methoden (co-creatie en collectieve intelligentie), waardoor ze de behoeften en uitdagingen die specifiek zijn voor kmo’s konden identificeren en ideeën snel konden omzetten in concrete oplossingen (creativiteit met een doel). De concepten die het resultaat waren van het intensieve werk van de teams gedurende 3 volle dagen werden gepresenteerd aan een externe jury van deskundigen op het gebied van circulaire economie.

Er werden maar liefst 10 concepten in het bootcamp werden geformuleerd, waarvan er 6 geselecteerd werden om te bekijken of deze verder kunnen worden ontwikkeld richting prototypes. Dit op basis van hun technische haalbaarheid, commerciële potentieel en het innovatiepotentieel op het vlak van design.

De (duurzame ‘Value’) matrassen (made-on-demand) worden vandaag stofvrij verpakt in plastiek (LDPE en bestaande uit twee lagen, zodat er wel nog ‘ademruimte’ is) en door leverancier tot in de slaapkamer geleverd. Om deze reststroom aan plastic verpakkingsmateriaal tegen te gaan, kan een herbruikbare hoes worden gemaakt van oude matrassen. Dit betekent een nieuw uitgangspunt in het verpakken, nieuwe mogelijkheden inzake branding en communiceren van het duurzaamheidsprogramma én een mogelijkheid tot end-of-life materiaalrecuperatie. De hoes is stevig, volledig afsluitbaar, voorzien van wielen, hygiënisch (wordt telkens gereinigd), gemakkelijk herstelbaar en opnieuw recycleerbaar. Op de hoes kan informatie voorzien worden voor de leverancier door QR-code, en de hoes kan bedrukt worden voor marketingdoeleinden. Concept onder leiding van Frederik Delbart.

Nieuwe, herbruikbare, lichtgewicht fruit/groentekist volledig uit één en hetzelfde plaatmateriaal, namelijk Low Density Fiber. Met behulp van CNC of laser kunnen deze houten elementen optimaal worden uitgesneden, voorzien van een kliksysteem zodat deze kisten net dezelfde eigenschappen hebben als hun voorganger, maar veel duurzamer, makkelijker te herstellen én aan de end-of-life makkelijker te recycleren. Concept onder leiding van Frederik Deschuytter.

Paraffine of was gecoat papier en karton worden op grote schaal gebruikt in de voedingssector in het algemeen, en in de fruit- en groentesector in het bijzonder, voornamelijk voor bescherming tijdens transport en als tussenlaag als barrière voor vet, water en geur. Dit gemengd papier kan momenteel echter niet samen met papier worden gerecycleerd en wordt samen met het restafval verwijderd (storten of verbranden). Kan er met dit papier misschien een product gecreëerd worden, bijvoorbeeld gekoppeld aan het Waalse concept om aanmaakblokjes te maken.

Het mengerafval van Diresco kan worden hergebruikt tot nieuwe complementaire producten die aansluiten op de plaatmaterialen. Nieuwe producten zoals verlichtingsarmaturen, spoelbakken, fruitschalen, snijplanken, zeephouders,… zouden op die manier kunnen gemaakt worden én sluiten perfect aan op het plaatmateriaal dat in badkamer of keuken terecht komt. Snelle verwerking is noodzakelijk, binnen de 24uur, dus moet er gekeken worden naar bedrijven in hetzelfde industriepark, zoals bijvoorbeeld verlichtingsproducent… Mengeraval laat tot heel snel in net dezelfde kleur producten te maken. (Slib daarentegen is moeilijker in hergebruik/ kleur is grijs wordt nu in wegenbouw gezet. 30 a 40 euro per ton moeten ze nu betalen om het in wegenbouw weg te zetten.) Concept onder leiding van Stan Maes.

Nieuwe toepassingen voor Biochar, zoals bijvoorbeeld een Hightech lokaal geproduceerde groendakoplossing met 100% biogebaseerde materialen en sociaal verantwoord geproduceerd. Zo zou de zaaimat Greensheet kunnen worden gemaakt uit hennep, het is uiterst sterk, en lokaal verbouwd. In plaats van een rubberen of polymeer laag als drager hiervoor, zou er een geotextiel worden gebruikt met vlas, hennep en katoen. Vlas neemt heel goed vocht op. Hennep zorgt voor de sterkte, nadeel vlas en hennep is duur, maar katoen als extra additief zou het totale proces goedkoper kunnen maken. Concept onder leiding van Birgitt Deckers – Studio Planeet.

En wat dan na deze selectie?

Ook hier zullen techno/business/design-teams in het kader van een innovatietraject bedrijven gaan begeleiden. Sommige concepten zullen worden ontwikkeld in samenwerking met STEAM-studenten.

Parallel daarmee zal in september 2021 een nieuwe selectie van bedrijven plaatsvinden voor een nieuwe bootcamp-cyclus (innovatietraject 2021-2022). Heb je interesse? Neem dan contact op met Wanderful.stream of vul het online formulier in zodat onze partners contact met je kunnen opnemen.